In zijn zelfportret Crow maakt Enrique Marty met zijn hand een schaduw die de duivel moet voorstellen. Deze aquarel is gemaakt naar een iconische foto van de Engelse occultist en avonturier Aleister Crowley. “Hij was een van de fascinerendste persoonlijkheden van de twintigste eeuw”, zegt de Spaanse kunstenaar.
Enrique Marty: Crow, 2008 (met dank aan Dewaar Art Gallery, Ottegem, Belgie)
“Crowley werd door de Britse pers de slechtste mens ter wereld genoemd.” Enrique Marty overkwam iets soortgelijks. Naar aanleiding van een zijn schilderijen, gebaseerd op foto’s van het vermiste meisje Madeleine McCann, noemde de Engelse sensatiekrant The Sun hem een wreed kunstenaar. “De schilderijen maakten deel uit van een project over gestolen beelden. Behalve foto’s uit familiealbums heb ik ook foto’s van het internet gestolen om er schilderijen van te maken en zo stuitte ik op snapshots van Madeleine.” Zijn Madeleine-doeken zijn niet te zien tijdens Marty’s eerste museale solo-expositie in Nederland, maar Crow is het sluitstuk van deze even betoverdende als beklemmende tentoonstelling. De controversiële Enrique Marty (Salamanca, 1969) is een vooraanstaand Spaans beeldend kunstenaar wiens werk niet past in een kunsthistorisch hokje van stromingen en trends. Aquarellen, muurschilderingen, video’s, sculpturen, installaties, theaterdecors; Marty schudt ze met duizelingwekkende vaart uit zijn mouw. Hij werkt snel en hij maakt veel, heel veel. “Ik wil alles schilderen”, zegt Marty over zijn obsessie om alles, maar dan ook alles, te willen interpreteren en transformeren in een zoektocht naar de grens tussen realiteit en fictie. “Daarbij ben ik geïnteresseerd in de duistere kant van de psyche. In de vreemde, ongrijpbare dingen die in het alledaagse leven gebeuren.” En zo maakt hij het persoonlijke algemeen en het buitengewone alledaags door familieleden in fictieve situaties te plaatsen. Duel is een animatiefilm, gebaseerd op 1200 waterverftekeningen, waarin een man en een vrouw op elkaar schieten. “Het zijn mijn ouders, zij vertegenwoordigen een archetype waarmee de beschouwer zich kan identificeren. Mijn werk heeft dramaturgie nodig. Het is theater”. Marty exposeert ook met sculpturen in de vorm van vier heel enge poppen die hij modelleerde naar zijn neefjes. Gestoken in armoedige kinderkleerjes liggen ze levenloos naast elkaar, alsof het slachtoffers zijn van een ramp. In de muurschildering rondom de poppen zweven spookachtige kinderen. “Als de expositie is afgelopen zal de muur gewit worden, maar het werk blijft er onder bestaan. Af en toe zal een silhouette uit het wit opduiken.”
Aleister Crowley (fotograaf onbekend)
Tentoonstelling van Enrique Marty t/m 8 oktober in het GEM. www.gem-online.nl
AD Haagsche Courant
Juli 2008