Bij Finse popmuziek denken we meestal of aan duffe metal (Him), maffe pop (22-Pistepirkko), of aan dwarse dance (Vladislav Delay). Allemaal grootsteedse muziek uit Helsinki. Je zou bijna denken dat Finland verder alleen bestaat uit wouden, meren en muggen, en vergeten dat er in steden als Tampere en Turku een levendige muziekscene bestaat met groepen die zich onafhankelijk van stromingen en de gevestigde muziekindustrie opstellen.
Het is een hechte gemeenschap van overwegend jonge musici en kunstenaars, die durven te experimenteren en die niet bang zijn hun muziek een mystieke lading te geven als reflectie van het Finse landschap. Twee exponenten van deze stroming traden op in het Paard van Troje.
Tomutonttu is het soloproject van Jan Anderzen, een sleutelfiguur uit de Finse lo-fo folkbeweging die in kleine kring naam maakte met zijn band Kemialliset Ystävät. Gezeten op de vloer van het podium maakte Anderzen dromerige muziekjes met behulp van twee antieke taperecorders en wat effectapparaten. Simpele sprookjesachtige melodietjes en loops met schijnbaar structuurloze plink plonk veranderde hij in gamelan-achtige sferen waarbij hij zijn stem vervormde tot het soort keelzang dat het dwergstaatje Tuva op de kaart van de wereldmuziek zette. Als Anderzen uitgekeken was op zijn improvisaties, stapte hij het podium af met een doos vol cassettebandjes om het publiek twee nieuwe banden te laten uitkiezen voor een volgend stuk. Jan Anderzen speelde vervolgens ook mee met Avarus, een collectief uit Tampere dat soms uit wel twintig musici bestaat, maar in Den Haag met vier man en een vrouw aantrad. Hun experimentele folk bevat etnische tribal-grooves en een flinke dosis Krautrock. Avarus begon verstild met akoestische gitaar, fluit, percussie, zacht zoemende elektronica en fluisterende woordloze zang, maar naar mate het optreden vorderde zorgden elektrische gitaren en drums voor een aanzwellende intensiteit die juist heel aards en spiritueel aandeed. Avarus vertoonde verwantschap met groepen uit heden en verleden als Amon Düül, Faust, Tower Recordings, No Neck Blues Band en zelfs de Butthole Surfers. Hoewel geen van de bandleden perfect hun instrument weet te bespelen, weet Avarus toch een meeslepend muzikaal geheel te vormen met improvisaties waarin een uitzonderlijk gevoel voor tonale samenhang naar voren komt.
Haagsche Courant, juni 2004