Todd Haynes interpreteert Jean Genet (1992)

Poison van de jonge Amerikaan Todd Haynes is zowel artistiek als inhoudelijk een van de sterkste aanbiedingen van het Film Festival Rotterdam 1992.

De film die in Amerika voor de nodige ophef zorgde en de conservatieve lobby om censuur vorig jaar weer aanwakkerde, past perfect in de opzet van het ‘Limits of Liberty’-programma van het festival. Afgezien van de omstreden en in Amerika als verwerpelijk beschouwde homo-erotische scènes, is Poison een opmerkelijke film die eigenlijk bestaat uit drie verschillende films die onderling raakvlakken hebben. Poison (Vergif) is het echte speelfilmdebuut van regisseur en scenarioschrijver Todd Haynes (31) die drie jaar geleden van zich deed spreken met de korte film Superstar: The Karen Carpenter Story, waarvan de gehele cast uit poppen bestond. De film sloeg aan in het Amerikaanse undergroundcircuit, maar mag niet meer vertoond worden omdat Haynes geen toestemming kreeg om de muziek van The Carpenters nog langer te gebruiken. Poison is echter een stuk serieuzer en vooral ambitieuzer.
De drie verhalen in de film, getiteld Hero, Horror en Homo, zijn deels geïnspireerd op de boeken van Jean Genet. Hero maakt een knipoog naar de vluchtige, halfbakken stijl van een tv-reportage. Het relaas over een zevenjarige jongen die zijn vader vermoordde en daarna volgens zijn moeder uit het raam vloog, zou niet misstaan in een aflevering van Unsolved Mysteries, ware het niet dat Haynes de draak steekt met deze dubieuze vorm van journalistiek. Het beeld is korrelig, de kleuren zijn groezelig en de documentaire stijl is gericht op sensatie.

Horror oogt als een doorsnee griezelfilm uit de jaren vijftig. Haynes draaide dit verhaal over een waanzinnige wetenschapper die het slachtoffer wordt van zijn eigen experimenten (hij verwisselt koffie met een duister serum) in zwart-wit, met verwijzing naar het klassieke DOA. De wetenschapper krijgt een verschrikkelijke ziekte, ontketent massahysterie en een ware heksenjacht. De relatie met aids is hier weliswaar snel gelegd, maar de wijze waarop Haynes deze verbinding legt is beslist subliem te noemen. In Homo tenslotte – de drie verhalen zijn overigens niet naast elkaar geplaatst, maar lopen in fragmenten door elkaar heen – wordt een gevangene verliefd op een wrede celmaat in een vormgeving die zowel naar Genets Un chant d’amour als naar het werk van Derek Jarman verwijst. Als geheel richt Poison zich op de maatschappij, een samenleving die in alle drie de gevallen het lot van de hoofdpersonen bepaalt. Dat maakt Poison een beklemmende en indrukwekkende film.

Haagsche Courant, januari 1992

PS. Todd Haynes Update

Todd Haynes (1961) zou na zijn debuut Poison (1991) zijn naam als eigenzinnig regisseur bevestigen met alleerst het dystopische Safe (1995, met Julianne More) en daarna het geweldige Velvet Goldmine (1998), een ode aan de glamrock uit de jaren zeventig. In 2007 verscheen zijn even bejubelde als verguisde Bob Dylan bio-pic I’m Not There, waarin verschillende acteurs, waaronder Christian Bale, Richard Gere en Cate Blanchett (!), episodes uit het leven van de engimatische zanger spelen.

test