In Lola Rennt (ook bekend als Run Lola Run) rent Franka Potente anderhalf uur lang alsof haar leven ervan afhangt in een manische zoektocht naar vrijheid en verlossing. In Der Krieger und die Kaiserin schuifelt diezelfde Potente, de muze van regisseur Tom Tykwer. Potente maakt hele kleine stapjes alsof ze voortgetrokken wordt door een onzichtbare macht. Een groter contrast is niet denkbaar.
Het is alsof de Duitse regisseur Tom Tykwer duidelijk wil maken dat [img_assist|nid=224|title=Der Krieger und die Kaiserin|desc=|link=none|align=right|width=200|height=300] niet het vervolg is op Lola Rennt en dat Potente’s personage in zijn laatste film onvergelijkbaar is met dat van Lola. Toch is er een onderliggende sensitiviteit die beide karakters verbindt. Franka Potente is weergaloos als de naar liefde smachtende Sissi wier leven gered wordt door Bodo, een broeierig kijkend ex-soldaat die zowel zichzelf van het leven als een bank van zijn geld wil beroven. Maar Der Krieger und die Kaiserin is zoveel meer dan een liefdes- en een misdaadfilm.
Sissi werkt als verpleegster in een psychiatrische kliniek, maar het dromerige, ietwat wereldvreemde meisje zou er ook patiente kunnen zijn. Eigenlijk heet ze Simone en hoewel de relatie tussen haar personage en het tragische leven van ‘Sissi’-actrice Romy Schneider niet aantoonbaar gemaakt wordt, is die wel voelbaar.
Zoals er wel meer dingen voelbaar en niet aanwijsbaar zijn in Tykwers eigentijdse sprookje. De meer dan twee uur durende film is meeslepend, niet in de laatste plaats door de hypnotiserende beelden, en het zowel zinderende als vervreemdende gevoel dat tempo, montage en muziek teweeg brengen.
Nadat Bodo (Benno Furmann) het leven van Sissi heeft gered, gaat het door diep gewortelde traumatische ervaringen verdoofde meisje op zoek naar haar redder. Het enige houvast biedt een knoop van zijn jasje – waarmee de vergelijking met het muiltje van Assepoester zich speels aandient. Als ze Bodo gevonden heeft, wijst hij haar af. Bodo leeft in het verleden, hij is een schim geworden van de man die ooit te laat kwam om zijn vrouw voor een ongeluk te behoeden. Sissi blijft Bodo achtervolgen, ze wil weten of hun eerste dramatische ontmoeting toe te schrijven was aan het lot. Het is dit door Sissi geromantiseerde en geïdealiseerde idee over lotsbeschikking dat haar uit haar lethargie haalt om, zonder het te beseffen, Bodo’s ziel te redden.
Tykwer vermengt elementen uit genrefilms, hij refereert aan Jean Cocteau’s Orpheus en knipoogt naar de psychoanalyse. Het knappe is dat al deze verwijzingen niet storen in de vloeiende vormgeving. Uiteindelijk geeft Tykwer, in het even verontrustende als verlossende filmslot, een diepere betekenis aan zegswijzen als jezelf tegenkomen en met jezelf in het reine komen.
DER KRIEGER UND DIE KAISERIN
Regie en scenario: Tom Tykwer. Met: Franka Potente, Benno Furmann, Joachim Krol en Lars Rudolph.
Haagsche Courant, maart 2001