Of Sun Ra, naar diens zeggen, inderdaad van Jupiter of Saturnus komt doet niet ter zake. Belangrijker is dat de excentrieke jazzveteraan zijn streken geenszins verleerd heeft, hoewel hij gisteravond tijdens een concert in Den Haag zo nu en dan de automatische piloot inschakelde.
Afgezien van de zelfgestileerde mythe, lijkt bij Sun Ra (ware naam Herman ‘Sonny’ Blount, vermoedelijk geboren circa 1915) alles te bestaan uit schijnbare tegenstellingen. De stormachtige collectieve improvisaties, die gisteravond helaas beperkt bleven, zijn allesbehalve de verstrikkende chaos die er op het eerste gehoor uit spreekt. Het Arkestra is muzikaal juist uiterst gedisciplineerd: het resultaat van Ra’s bezielde leiderschap over het orkest sinds het ontstaan in 1956. De harde kern van fabelachtige solisten – tenorsaxofonist John Gilmore en de altist Marshall Allen – lijkt in die dertig jaar een soort telepathische methodiek te hebben ontwikkeld. Hoewel Ra’s shows de laatste tien jaar nauwelijks zijn veranderd, blijft zijn muziek uniek doordat die de hele zwarte muziektraditie van deze eeuw met zich meedraagt.
Visueel is de Arkestra een kermisachtige vermenging van Afrikaanse folklore en Egyptische mythologie met de goudglitter en de fluwelen capes. Muzikaal is er sprake van een intrigerende interactie tussen klassieke jazz uit de jaren dertig en veertig en Ra’s eigen avant-gardistische composities die daaruit zijn voortgevloeid. In zijn werk vallen de gedrapeerde saxofoonensembles van Ellington, de swingriffs van Fletcher Henderson en Basie, maar ook de gearrangeerde bop van Tadd Dameron en de dissonanten van Monk op.
Sun Ra wierp zich in Korzo vooral op de klassiekers uit de jazzgeschiedenis als East Of The Sun (gezongen door Gilmore), Hendersons Big John’s Special en It’s Springtime (een vocaal van Arkestra-veterane June Tyson). Aan het eigen werk – toch niet te verwaarloze onderzoekingen in compositie en arrangementen – werd helaas voorbijgegaan waardoor instrumentalisten als Gilmore (destijds hét voorbeeld voor John Coltrane) en Allen een rustig avondje hadden. Daartegenover stonden vertolkingen uit Walt Disney-films als Sneeuwwitje, die weliswaar voor relativering en vermaak zorgden, maar tegelijkertijd het frivole en gemakzuchtige karakter van Ra’s huidige ccncerten onderstreepte.
Korzo, Den Haag: Sun Ra Arkestra bestaande uit Sun Ra (piano, zang) en een veertien leden tellend orkest. Eerste concert in de serie ‘Nieuwe jazz en geïmproviseerde muziek’ van de Ooyevaer Stichting.
Haagsche Courant, 1989