Nee, Julian Cope is niet gek. Excentriek dan? Jawel, maar dat is een Engelse ziekte waar geen kruid tegen opgewassen is. In tegenstelling tot de indianenverhalen die over hem de ronde doen, heeft de ‘floored genius’ ze momenteel weer allemaal op een rijtje. Hij heeft zelfs een missie, want op zijn nieuwe plaat Peggy Suicide zingt hij over de helende kracht van de liefde.
Foto © Michel Linssen
Julian Cope is een bevlogen – wat heet! – artiest die weigert passief toe te kijken hoe Moeder Aarde ten onder gaat. Op zijn recente dubbel-lp Peggy Suicide blikt de voormalige zanger van de Liverpoolse groep Teardrop Explodes vooruit en stelt hij in schitterende popsongs een aantal problemen van de jaren negentig ter discussie. Maar voordat we Cope hierover aan het woord laten moeten we het eerst over Syd Barrett hebben. Voor de onlangs verschenen biografie over Syd Barrett, Crazy Diamond (Omnibus Press), schreef Julian Cope het voorwoord. Dat was geen onverwachte zet van de uitgever, want Cope is de laatste tien jaar regelmatig vergeleken met de tragische oprichter van Pink Floyd die aan roem en psychedelische drugs ten onder ging. Julian is wat teleurgesteld in het boek over zijn grote idool. “Het had een ‘psycho-biografie’ moeten worden terwijl het boek nu het idee geeft dat Syd een gekke jongen was,” zegt Cope. “Barrett was een unieke artistieke muze waarmee iets psychologisch misging. Hoe het precies in elkaar stak, vertelt het boek niet, het geeft enkel feiten en dat is een gemiste kans.”
Toen Julian Cope (1957) de Teardrop Explodes in 1982 verliet, zijn eerste solo-lp’s maakte en voor iedereen die het maar wilde horen het gebruik van LSD propageerde, werd hij gezien als een gemankeerd genie in de beste Barrett-traditie. Maar Cope is uit zijn schildpadhuisje (zie de hoes van Fried uit 1984) gekropen. Hij is ouder, een beetje wijzer en vader geworden. Vorig jaar stond hij in Londen op de barricades tijdens de protestacties tegen de Poll Tax en op Peggy Suicide zingt hij over dolfijnen, schoon water, safe sex en de helende kracht van echte liefde. Peggy Suicide, waarop Cope muzikaal dertig jaar popgeschiedenis – van rockabilly tot house – de revue laat passeren, laat zich aanhoren als een ingenieus conceptalbum. “Conceptalbum, dat is een gevaarlijk woord om te gebruiken, maar inderdaad zou ik de plaat zo willen noemen,” zegt Cope. “Mijn platen reflecteren altijd mijn gemoedstoestand. Nadat de Teardrop Explodes uit elkaar viel was ik erg depressief en maakte ik twee tamelijk depressieve platen (Fried en World Shut Your Mouth – EQ). Ik haatte die periode. Ik wilde rockplaten maken, ik wilde concurreren met andere artiesten en toen nam ik Saint Julian en My Nation Underground op. Dat waren rockplaten waarmee ik me kon meten met anderen. Ik was trots op die platen, maar ze gingen me snel vervelen, want het was eigenlijk maar gewone rockmuziek. Ik begon me voor andere zaken te interesseren; voor traditionele waarden en voor de manier waarop de natuur in Engeland verkwanseld wordt. Toen ik op het punt stond om vader te worden, realiseerde ik me dat er plekken in Engeland waren die ik mijn kinderen nooit zou kunnen laten zien, omdat er geen geld wordt vrijgemaakt om die gebieden in stand te houden. Maar wat kan ik daaraan veranderen? Weinig, want ik ben maar artiest. In ieder geval besloot ik geen gewone rockmuziek meer te maken. Peggy Suicide moet je zien als een symbool voor vrijheid.”
“Mijn plaat gaat over de dood van de wereld zoals we die kennen, over het einde van ‘de eeuw van het gezonde verstand’. Er is ons altijd voorgehouden dat wetenschap en intellect de mensheid zouden behoeden, maar we zien nu dat we daar juist aan ten onder gaan.” Neemt hij niet wat veel hooi op zijn vork door zijn bijna tachtig minuten durende album vol te stoppen met gewichtige onderwerpen als het milieu, aids, het broeikaseffect, drugs, christendom versus islam, de schijnbare onmogelijkheid van de perfecte relatie? “Het zijn allemaal zaken die de mens momenteel zouden moeten bezighouden”, stelt Cope.
“Vroeger was ik egoïstisch en schreef ik liedjes die over mijzelf gingen. Daarnaast vond men dat ik gek was en vanuit dat standpunt vond ik dat ik geen songs kon schrijven over algemene zaken. Maar aan iedereen is wel een steekje los en ik ben niet gekker dan een ander. Daar kwam ik wat laat achter en daarom durf ik nu pas de grote problemen van de wereld op mijn manier te behandelen.”
De belangrijkste vraag die Julian Cope op Peggy Suicide stelt is ‘what the hell is going on in the nineties?’ Is de wereld in de war of is het Julian -“de helderste momenten heb ik altijd tijdens een LSD-trip”- Cope die verward is?
“Kijk, ik geef enkel mijn mening over zaken waar ik iets van afweet. Ik weet misschien niet veel, maar de dingen waar ik me een mening over vorm heb ik wel goed onderzocht. Ik ben van mening dat de artiest verantwoordelijkheid moet nemen, omdat de politicus dat niet doet. Voor mezelf heb ik het idee dat ik pas begonnen ben. Peggy Suicide is mijn negende lp en ik denk dat ik nu op het goede pad ben. Zo maak ik me niet meer druk over het feit of ik door de jaren heen beter ben gaan zingen. Het enige wat voor mij van waarde is, is of mijn muziek inhoudelijk groeit.”
Een opmerkelijk standpunt, gezien het feit dat popmuziek in de jaren tachtig over de hele linie gezien trivialer en nietszeggender geworden is. “Daarom voer ik oorlog met de muziekindustrie,” fluistert Cope op een samenzweerderige toon. “Rock ‘n roll is entertainment geworden, terwijl het van oorsprong een confronterend medium was. Daarom nemen andere dingen de spirit van rock ‘n roll over, zoals buitenstaanders in de maatschappij: autonomen, activisten, Greenpeace.”
Julian Cope is misschien wat naïef om te stellen dat de artiest verantwoordelijkheid moet nemen voor al het onrecht in de wereld. Maar hij voelt zich in ieder geval betrokken bij alles wat leeft, bloeit en groeit. Hij is eerlijk en kent zijn beperkingen. Peggy Suicide is een indringend, maar vooral een ontwapenend album. Julian Cope is zo gek nog niet.
De Gelderlander 1991