Jack Gallagher: “Dans is volkomen absurd.” (2004)

"Dans moet duidelijker worden. Met een specifieke relatie tot de wereld waarin we leven", meent choreograaf Jack Gallagher die voor het CaDance Festival 2004 zijn drang naar vernieuwing uit in No Body Is Neutral.

Tijd voor verandering. Er is een revolutie op komst. Het zijn onstuimige tijden voor dans. Je hoort het overal. Nieuwe eeuw-koorts. De geschiedenis weegt zwaar. De Russische revolutie in de dans is bijna een eeuw oud en opkomende choreografen spiegelen zich tegenwoordig graag aan het grensverleggende werk van het Ballets Russes dat de danstaal voor de twintigste eeuw dicteerde. Die taal, die na Tweede Wereldoorlog opnieuw is geredigeerd, is ingrijpend aan het veranderen. Ze moet veranderen, want er is teveel wartaal, als we Jack Gallagher mogen geloven.
"Dans moet duidelijker worden. Met een specifieke relatie tot de wereld waarin we leven. Ik hoor in de huidige danstaal teveel krachteloze clichés die geen betekenis hebben in de sociaal-maatschappelijke wereld. In de context van communicatie is dans uiteindelijk volkomen absurd. Maar voor dansers is beweging echter een drijfveer. Wij dansers kunnen niet anders. Beweging is voor ons een overlevingsmechanisme en een middel om onze omgeving te kunnen veranderen. Het is een machtsspel."

Met zijn choreografie No Body Is Neutral doet Jack Gallagher een intrigerende stap vooruit in zijn verlangen tot vernieuwing. Het is een voorstelling over de macht van het lichaam en de identiteit die de mens aan zijn lichaam ontleent. No Body Is Neutral begint spannend. Drie in zwarte pakken gehulde mannen proberen een centrale plek op het toneel te veroveren. Zij gooien hun lichaam in de strijd als zij hun territorium afbakenen. Het haantjesgedrag van de drie is in eerste instantie grotesk. De manier waarop zij hun lichamelijke macht willen manifesteren levert slapstickachtige momenten op. Zijn de mannen zakenlui, of zijn het gangsters? Nee, het zijn dansers, zij zijn zichzelf; mensen die als geen ander hun lichaam beheersen. Fysiek moeten zij in staat zijn alles te kunnen uitbeelden.
Fysieke macht is bij uitstek hun ding. Spaarzame elektronische muziek en subtiele videoprojecties op de drie schermen die de dansers omringen versterken de poses van innerlijke kracht. Het zijn soms krampachtige en dan weer zelfverzekerde uitvergrotingen van macht die deze mannetjesputters tonen. Hun lichaamstaal spreekt boekdelen over hoe deze mannen zich voelen, hoe zij hun lichaam ervaren en wat zij onder fysieke macht verstaan.

"Het geheim van macht is hoe je je lichaam laat zien", stelt Gallagher. "Als ik het over macht heb, dan spreek ik eerder over kracht dan over autoriteit. Dat laatste duidt op een relatie tussen lichamen en dat speelt een minder prominente rol in de voorstelling."
Jack Gallagher (Indianapolis, 1966) danste onder andere bij Alvin Ailey en Terre O’Connor voordat hij in 1994 naar Europa kwam om te werken met onder meer de Rotterdamse Dansgroep, Krisztina de Châtel, Anouk van Dijk en Amanda Miller. Met zijn eerste choreografie, Ahead Of Something, stond hij in 1996 op CaDance. Een jaar later richtte hij Bodies Anonymous op, een gezelschap dat een nieuwe, directe danstaal voorstaat waarmee Jack Gallagher non-fictie wil creëren. Verhalen over het doen en laten van mensen in relatie tot hun plek in de maatschappij. Gallagher werkt bij voorkeur met mensen die niet zelfgenoegzaam zwelgen in hun danswereldje. Hij wil dansers die zowel in culturele als in sociaalmaatschappelijke zin weten waar ze staan en wie ze zijn. Ervaring op andere terreinen dan dans, is een pre.
Na een onorthodoxe auditie, inclusief een psychologische test over het begrip macht, koos Gallagher voor No Body Is Neutral voor de Hongaar Peter Cseri, de Japanner Hideto Heshiki en de Braziliaan Guilherme Miotto.
"Hoewel de dansers geen personages verbeelden vind ik het wel belangrijk dat je kunt zien dat de een uit Oost-Europa komt, de ander uit het Verre Oosten en de derde uit Zuid-Amerika. De culturele verschillen in relatie tot lichamelijke macht moeten duidelijk zijn voor de toeschouwer. Wat de drie verbindt, is dat ze in hun leven met dezelfde dingen te maken krijgen aangaande hun lichaam. Fysiek én mentaal. De hersenen moeten we niet uitsluiten als we het over het lichaam hebben. Als we zover zijn dat we lichaam en geest niet langer scheiden, kan dans een grote stap vooruit maken om tot een duidelijkere vorm van communicatie te komen."
 

Haagsche Courant, oktober 2004