Front 242, de uitvinders van de electronic body music, de terroristen van de dansvloer en de belangrijkste grondleggers voor het ontstaan van de Europese techno-danscultuur van de jaren tachtig is terug. De nieuwe lp Tyranny (for you) is een imponerende opvolger van het baanbrekende album Front by Front (1988). Het controversiële Belgische kwartet toont met Tyranny (for you) over hart en ziel te beschikken.
De muziek van Front is melodischer en warmer geworden. De aan de massamedia, politieke retoriek en religieuze dogma’s ontleende slogans zijn nagenoeg verdwenen, maar het duo staat nog wel ver af van vrolijke of lyrische teksten over liefde, zoals nieuwe stukken als Gripped By Fear en Neurobashing indringend bewijzen. Front 242 is volop in beweging. Jean-Luc De Meyer (zang) en Patrick Codenys (synthesizers) verklaren de nieuwe Front-strategie. Patrick Codenys: “De nieuwe plaat is inderdaad wat meer persoonlijk, wat meer introspectief. Dat is ook wat we om ons heen zien; mensen zijn weer meer met hun eigen problemen bezig. Daarnaast zijn we teruggegaan naar bepaalde invloeden van onze eerste plaat Geography uit 1981 en zo heeft onze ervaring van tien jaar elektronische muziek tot Tyranny (for you) geleid.”
Volgens Jean-Luc De Meyer zijn er specifieke aanwijzingen voor de veranderde koers van Front 242: “Het belangrijkste is dat we sampling in het algemeen geassimileerd hebben, dat wil zeggen dat we sampling niet meer als effect gebruiken voor gemakkelijke slogans maar meer voor de muziek zelf. Daarnaast is Front 242 altijd een afspiegeling van de wereld geweest en, zoals Patrick al aangaf, zijn de mensen zich tegenwoordig diepe vragen aan het stellen over de permanente waarden van het leven en dat doen wij ook met onze muziek.”
Voorheen leunde de muziek van Front 242 sterk op de culturele en maatschappelijke theorieën van het Constructivisme. Betekent Tyranny (for you) het afscheid van deze periode? Patrick: “Misschien wel, ja. Ik denk dat bewegingen als het Constructivisme en het Futurisme heel interessant zijn wat betreft methodiek en analyse, maar de geschiedenis bewijst dat je je daar niet altijd op kunt blijven baseren. We moesten die ideeën niet zozeer vergeten, als wel assimileren. Wij zullen nooit zeggen dat wij de futuristische band zijn en dat alles om technologie draait. Mensen die zich met ecologie bezig houden, hebben gemerkt dat een blinde vooruitgang negatief is, dat vooruitgang gekatalyseerd moet worden. Ik meen dat het met muziek net zo is. Wij zijn één van de technobands, maar de computer is bepaald geen God voor ons.”
Front 242 heeft zich altijd bediend van sterk tot de verbeelding sprekende slogans, teksten en plaattitels. Gekoppeld aan de dwingend repeterende ritmes, kille metaalklanken en het podium-imago van commando’s met geschoren schedels gestoken in camouflagepakken, is de groep in het verleden wel eens verkeerd begrepen. De titel van de nieuwe plaat, Tyranny (for you), vraagt wederom om uitleg.
Patrick: “De definitie van tirannie is de macht die aan één persoon wordt gegeven door het volk. Wij voelen dat wij onze muziek aan het publiek moeten opleggen, omdat het publiek dat wil – door onze populariteit bijvoorbeeld. Front 242 is de tiran van de elektronische muziek, misschien wel tiran tegen wil en dank. Maar bedenk wel dat het begrip tiran niet negatief is.”
Meer dan ooit toont Front 242 op Tyranny (for you) een groep te zijn met een warm kloppend hart. Onder de strakke elektronische ritmes zitten prachtige melodietjes verstopt en als geheel lijkt de plaat zich met een interessant conflict bezig te houden. Het is het conflict tussen de innerlijke, emotionele belevingswereld en de kille realiteit van de door de massamedia beheerste buitenwereld. Zoekt Front 242 een balans?
Patrick: “Ja, en die balans is wat mij betreft de sleutel tot een goede plaat.”
Jean-Luc: “Toen we Tyranny (for you)opnamen, hebben we niet bewust overwogen om het geluid warmer te maken. Front blijft Front. Dat men nu meer warmte en melodie in onze muziek hoort, heeft te maken met het feit dat men nu veel meer open staat voor dit soort muziek en daardoor kan onze muziek nu meer tot de verbeelding van mensen spreken dan vroeger.”
Patrick: “Bewegingen als rap en house hebben er ook toe bijgedragen dat mensen naar onze muziek hebben leren luisteren.”
“Men moet Front 242 zien zoals men wil,” stelt Jean-Luc De Meyer half grappend als de steeds terugkerende problematiek rond de aard van Front 242 aan de orde komt. Er hangt al sinds Geography een waas van mysterie rond het kwartet. Muzikaal en visueel roept de groep weerstand en onbegrip op. Is Front 242 meer dan een ‘popgroep’?
“Er is geen formule”, stelt Patrick Codenys strikt. “Om te ontdekken wat Front is, zal men naar de platen moeten luisteren en zal de luisteraar er misschien gevoelsmatig iets in ontdekken.”
Dat is een fraaie nietszeggende dooddoener. Wellicht kan Front 242 zijn intenties beter verwoorden door het verklaren van een tekstvoorbeeld, want is de groep cynisch als ze in Rhythm OF Time zingt ‘I believe in the future of the human race’ of is er een positieve ondertoon te bespeuren? “Het is positief cynisme,” kaatst Patrick spits terug.
“In die tekst zit geen boodschap”, meent De Meyer. “Dus je kunt er ook geen interpretatie aan geven. Men kan het zowel positief als negatief uitleggen. Beide zijn wat mij betreft okay Maar misschien is het wel het laatste wanhopige statement van de mens.”
“Als je wilt dat ik je een diep duistere, negatieve interpretatie van Rhythm Of Time geef, kan dat”, vervolgt Patrick. Geeft Front 242 dan wat de mensen willen? “Ja, dat is ‘t”, besluit Patrick en zo blijft Front 242 een fascinerende tiran in de wereld van de moderne popmuziek.
De Gelderlander, 1991