Toetsen, knoppen, schuiven, knipperende lampjes. Synthesizers en computers. Utopische architectuur en dystopische werelden. Soundscapes en drones. Retro-futurisme, psychedelica en hypnagogic pop. In de tijdmachinemuziek van Christelle Gualdi is alles mogelijk. “Ik wil kijken hoever ik kan vliegen”, zegt de voormalige architect die muziek maakt onder de naam Stellar OM Source.
[img_assist|nid=279|title=Foto © Nico Schouten|desc=|link=none|align=none|width=600|height=400]
In haar studio in Den Haag is Christelle Gualdi (Parijs, 1978) omringd door haar geliefde instrumenten en apparatuur. Synthesizers in alle soorten en maten. Bij voorkeur oud en analoog, zoals een Roland Juno. Dit is haar wereld. “Als ik vertel dat ik muzikant ben, denkt men altijd dat ik zing. Vrouwen worden niet geassocieerd met elektronica”, zegt Gualdi, de talentvolle muzikant, beeldend kunstenaar en architect.
Wat heb je met elektronica?
“Als kind maakte ik al tape-loops met cassettebandjes. Ik was ook altijd in de weer met computerspelletjes. Ik was vijf jaar oud en speelde dag en nacht met Simon, een computergame uit de jaren tachtig voor kleine kinderen waarbij je melodietjes moest namaken aan de hand van een kleursysteem. Maar om bij het begin te beginnen; mijn vader is muzikant. Hij had al vroeg Yamaha- en Atari-computers aangeschaft. Die apparatuur fascineerde me onmiddellijk en ik mocht er ook mee spelen. Ik was twaalf toen ik samen met mijn vader een vier uur durende soundtrack voor een expositie over ruimte en muziek maakte. Hij had ook een wekelijks radioprogramma in een studio in een buitenwijk van Parijs. Ik vond het geweldig om daar te zijn, in de technische ruimte met die grote mengpanelen.”
Hebben je jeugdervaringen met elektronica te maken met je huidige voorkeur voor analoge synthesizers uit de jaren zeventig en tachtig?
“Ja, maar vooral omdat ik vind dat het werken met die oude synthesizers heel direct is. Directer dan met een gitaar. Analoog heeft een menselijke dimensie in tegenstelling tot software-synthesizers. Ik heb het gevoel dat ik met een oude Roland Juno mijn hele leven vooruit kan. Met de huidige elektronica kan je dan misschien alles doen, maar voor creativiteit heb je beperkingen nodig om je te prikkelen.”
Het lijkt de laatste tijd wel of de oude analoge synth weer populair is.
“Er is een nostalgie naar computer- en synthesizergeluiden uit de jaren tachtig. Dat hoor je goed in de hedendaagse popmuziek. Ik denk dat die oude elektronische apparatuur te snel aan de kant is gezet omdat de technologische ontwikkelingen elkaar zo snel hebben opgevolgd. Volgens mij waren we nog helemaal niet klaar met het ontdekken van de mogelijkheden van analoge synthesizers.”
Onder de naam Stellar OM Source bracht Christelle Gualdi dit jaar de LP Rise In Planes uit op het Amerikaanse label Black Dirt Records. Het is kosmische, spiritueel geladen synth-muziek die refereert aan het vroege werk van Tangerine Dream en Klaus Schultze, maar die ook een link legt naar het werk van zulke uiteenlopende pioniers als Terry Riley en Alice Coltrane.
“Een van mijn sterkste herinneringen aan een cruciale muziekervaring is een autorit met mijn vader door nachtelijk Frankrijk met Rubycon van Tangerine Dream in de cassettespeler. Het was waanzinnig. Ik herinner me nog steeds elk detail. We reden in een bos en door takken van de bomen zag ik de de sterrenhemel. Ik ervoer iets heel kosmisch over ruimte en tijd. Ik was acht jaar.”
Je was van kinds af aan gefascineerd door muziek, je hebt muziekles genomen en later muziektheorie gestudeerd, maar je bent uiteindelijk architect geworden. Waarom?
“Na een studie aan een muziekschool in Stuttgart heb ik twee jaar contrabas gespeeld in een orkest, maar daar wilde ik niet mee verder. Ik wilde wel meer leren over muziek en ben toen muziektheorie gaan studeren aan de universiteit van Parijs. Dat was een hele leuke studie, maar in vier jaar wordt je toch klaargestoomd om docent te worden. Dat was niets voor mij. Architectuur leek mij een studie waarbij ik techniek en kunst zou kunnen combineren. In het eerste jaar van mijn studie heb ik een presentatie gedaan over Iannis Xenakis, om een brug te slaan tussen architectuur en muziek. Maar door de intensiviteit van de studie ben ik helemaal met muziek gestopt. Op mijn 24ste ben ik afgestudeerd als architect. Vlak daarvoor ging ik op stage bij architectenbureau MVRDV in Rotterdam. Zij hebben onder andere het Nederlandse paviljoen voor de Expo 2000 in Hannover en Villa VPRO ontworpen. Ik kreeg een geweldige baan bij MVRDV en opeens was ik projectleider in Oslo. Mijn carrière stond helemaal op de rails, ik zag de volgende twintig jaar al voor me. Dat benauwde me, het leven was niet spannend meer. Ik ben ermee gestopt en heb een tijdje 3D-werk gemaakt. Uiteindelijk ben ik weer basgitaar gaan spelen. Ik wilde weer iets organisch doen.”
[img_assist|nid=280|title=Foto © Nico Schouten|desc=|link=none|align=none|width=320|height=480]
En toen heb je je ondergedompeld in de Haagse underground, in de scene rond Helbaard en met bandjes als Stiff River, heavy psych-doom.
“Ja, het zijn allemaal golfbewegingen geweest.”
Nu zit je weer bovenop een golf met Stellar OM Source, je succesvolle soloproject. Wat wil je ermee?
“Reizen door innerlijke ruimte om door middel van emoties landschappen van klank te maken. Ik denk dat de luisteraar dat ook zo ervaart. Met mijn muziek wil ik grenzen doorbreken, ik wil dingen ontdekken die ik nog niet eerder gehoord heb. Ik put inspiratie uit 3D-landschappen, utopische architectuur, de boeken van Philip K. Dick en J.G. Ballard.”
Naast je LP Rise In Planes heb je recentelijk een CD-trilogie in eigen beheer uitgebracht. Crusader, Alliance en Ocean Woman zijn de titels. Het zijn alle drie nogal verschillende produkties.
“Crusader is organischer, mede door het gebruik van gitaar en drums. Het doet me wat betreft de sfeer denken aan een film als Dune. Alliance is dreigender, het is een mechanische jungle. Ocean Woman is een plénitude Californienne. De trilogie omvat vier jaar aan opnames en laat horen hoe ver ik kan vliegen.”
Het is muziek die mij soms retrofuturistisch aandoet en raakvlakken heeft met de hypnagogic-stroming in de popmuziek waarbij cruciale muziekervaringen uit de kinderjaren, zoals jouw kosmische openbaring tijdens die nachtelijke autorit met Tangerine Dream als soundtrack, gesublimeerd worden in nieuwe muziek. Wat dat betreft lijk je verwant met artiesten als Infinity Window en Oneohtrix Point Never die dromen over oude groepen als Popul Vuh en Ash Ra Tempel.
“Natuurlijk voel ik met verwant met de hypnagogic pop-stroming. Zo ben ik ook beïnvloed door disco en new age esoterie. Mijn moeder doet aan yoga, tai-chi, astrologie en psychic healing.”
Christelle Gualdi wordt door sommigen dan wel gezien als een underground chick, maar haar invloeden en interesses zijn heel breed. In haar platenverzameling staan Steve Hackett, Fleetwood Mac, Ryuichi Sakamoto en Magma broederlijk naast elkaar. Gualdi houdt ook van freejazz, de vroege fusionmuziek van het ECM-label, filmmuziek (Blade Runner), acid house en psychedelische rock. Haar grote talent en haar onverschrokken onbevangenheid complementeren elkaar. Gualdi wil zich voortdurend en op allerlei terreinen kunnen ontplooien.
“En ik wil overal kunnen optreden, niet alleen in keldertjes om drie uur ’s nachts maar ook in musea en concertzalen. Ik hou me niet bezig met genres en hokjesgeest. Ik wil jazz spelen als ik daar zin in heb, of een pianorecital geven. Het laatste wat ik wil is een grote naam worden in het undergroundcircuit. Dat betekent niets voor me.”
Je hebt inmiddels veel gereisd en opgetreden. In New York heb je gespeeld met gitarist Thurston Moore (Sonic Youth) en met avant garde-violist Tony Conrad.
“Het was een hele eer om met Tony Conrad te kunnen spelen. Hij was bij toeval in een club toen ik daar een soundcheck deed en hij toonde interesse.”
Niet verwonderlijk want jouw muziek heeft behalve een link met de Duitse elektronische muziek ook een binding met de drone- en minimal muziek uit het New York van de vroege jaren zestig, zoals Terry Riley en LaMonte Young.
“Het is leuk om die verbindingen te ontdekken. Conrad, die ook met Faust heeft gespeeld, vertegenwoordigt veertig jaar muziekgeschiedenis. Je voelt die ervaring als je met hem speelt.”
Stellar Om Source speelt op 11 december 2009 op State-X New Forms.
www.myspace.com/omsource
Het gesprek met Christelle Gualdi vormde de basis voor een artikel in AD Haagsche Courant, december 2009.