“Jazz was ooit de stem van zwart Amerika, nu vervult hip hop die functie”, zegt Marcus Miller. “Net als jazz verwoordt hip hop de aspiraties van zwart Amerika.”
[img_assist|nid=271|title=Foto © Robert van Stuyvenberg|desc=|link=none|align=none|width=600|height=412]
Als Marcus Miller (38) de telefoon oppakt in Los Angeles, is hij net terug van een bezoek aan de school van één van zijn kinderen. De vermaarde basgitarist en producer vertelt dat het gebruikelijk is op Amerikaanse scholen dat de ouders op de laatste dag van het schooljaar iets over hun werk komen vertellen. ,,Ik heb mijn instrumenten meegenomen en iets voor de kids gespeeld.”
Marcus Miller (basgitaar, sopraan saxofoon, basklarinet, toetsen) werd vooral bekend door zijn samenwerking met Miles Davis, met wie hij platen als The Man With The Horn, Star People en Amandla maakte. Als producer drukte hij tevens zijn stempel op werk van Luther Vandross en David Sanborn. Laatstgenoemde, de altsaxofonist met de fluwelen toon, is één van de legenden die naam geven aan de gelegenheidsband Legends waarmee Miller naar het North Sea Jazz Festival in Den Haag komt. Eric Clapton, Joe Sample en Steve Gadd zijn de andere leden van deze supergroep.
Over de formatie van zijn dreamteam zegt Miller nuchter: ,,Ik heb een rondje gebeld en toen was het voor elkaar. Ik had het idee dat het misschien wel leuk zou zijn om eens wat anders te doen, om met een All Star-groep te spelen en te kijken wat het zou opleveren. Het moeilijkste was om de tijd te vinden voor dit project omdat alle betrokkenen het heel druk hebben met hun carrière. Steve Gadd, bijvoorbeeld, is sinds jaar en dag een van de meest gevraagde sessie-drummers, terwijl Sanborn en Clapton er krappe schema’s voor plaatopnamen en optredens op na houden.”
Marcus Miller is de enige van dit bijzondere kwartet die intensief met alle betrokkenen gewerkt heeft. Recentelijk stond hij in de studio met Clapton, terwijl hij tevens een album produceerde voor Joe Sample’s legendarische groep The Crusaders. ,,Met Steve Gadd speel ik al mijn hele leven. Ik was 19 toen ik als sessiemuzikant begon en hem ontmoette. Inmiddels hebben we op letterlijk honderden platen gespeeld. Wat we alle vier muzikaal gemeen hebben, is de blues. Joe Sample groeide er mee op in het zuiden van Amerika, Sanborn leerde de blues spelen in St. Louis, en Clapton in Engeland. De muziek die we gaan spelen heeft de blues als uitgangspunt voor verschillende richtingen als jazz en funk.”
Met de nadruk op de blues mag de aanwezigheid van gitaarheld Eric Clapton niet verwonderlijk zijn, maar Miller geeft toe dat Clapton voor veel mensen misschien een vreemde eend in deze bijt is. ,,Hij is ons excuus om eens flink met de blues aan de slag te gaan. In eerste instantie was Eric bang dat hij er niet echt bij zou horen, maar het verrassende is dat zijn stijl perfect bij die van ons past. Men denkt altijd dat er gigantische muren opgetrokken worden tussen de verschillende muziekstijlen, maar muziek is muziek. Er is weinig verschil en als je een populaire vorm als blues als uitgangspunt neemt, komt het neer op emoties. Voor Clapton is deze band een uitdaging, voor ons ook. Ik hoop ooit op mijn leven terug te kunnen kijken en te zien dat ik mezelf als musicus een aantal maal opnieuw heb uitgevonden. Dat is voor mij het wezen van een succesvol musicus.”
De Legends spelen pure muziek. Miller vertelt dat er geen synthesizers en andere electronische instrumenten aan te pas zullen komen. ,,Ik zie overigens een trend in de hedendaagse zwarte Amerikaanse muziek naar een meer natuurlijke benadering. Veel hip hop grijpt nu terug op het geluid van oude platen en dat is cool, want eind jaren tachtig werd die muziek veel te steriel. Het geluid van echte ritmesecties begint eindelijk weer de plaats van synthesizers in te nemen en die benadering sijpelt door naar andere stijlen. Afgezien van veel van de teksten, die ik niet geschikt acht voor kinderen, hou ik erg van hip hop. En natuurlijk is er een duidelijke link tussen hip hop en jazz. Jazz was ooit de stem van zwart Amerika, nu vervult hip hop die functie. Net als jazz vroeger, verwoordt hip hop de hoop en de aspiraties van zwart Amerika. Of dat betekent dat hip hop ook echt de nieuwe jazz is, weet ik niet. Jazz heeft prachtige ritmische vormen, maar ook schitterende harmonische en melodische elementen. Bij hip hop draait het vooralsnog om de beat. De mix van jazz en hip hop, zoals bij Guru’s Jazzmatazz, is boeiend, maar de jazz lijdt er onder de harde beats. Wat ik vreselijk goed vind, is hoe Teddy Riley met Blackstreet werkt. De tape-loop op No Diggity is afkomstig van een oude Bill Withers-plaat. Withers komt uit de blues, maar zijn muziek past zo goed bij wat Riley doet dat je alleen maar kunt stellen dat alle zwarte muziek hetzelfde is, het komt uit dezelfde bron. Dat is wat me zo boeit aan de Legends. Men vindt het dan wel vreemd dat Eric Clapton met ons speelt, maar hij begon ook met zwarte muziek. Hij vertelde me dat hij als tiener elke plaat kocht waar een zwarte op de hoes stond. Uiteindelijk zijn er meer overeenkomsten dan verschillen in de muziek.”
Haagsche Courant, juli 1997