De ervaring van het moment, het bewust zijn van het nu. Weinig is zo moeilijk om te bereiken als dat. Probeer het eens. Probeer de innerlijke dialoog, dat stemmetje in je hoofd, jouw stemmetje, maar ‘s het zwijgen op te leggen.
Dat is nog niet zo eenvoudig. De mens praat onophoudelijk met zichzelf en is voortdurend bezig met wat was of dat wat nog moet komen. Elke handeling wordt begeleid met rationele overwegingen. Alleen een plotselinge of onverwachte gebeurtenis, een externe prikkel, kan de ratio doorbreken. Voor een paar seconden is er dan sprake van een verhoogd bewustzijn dat tijd en ruimte werkelijk samenbrengt. Het is die ervaring van het moment waarnaar Natasha Johns-Messenger zoekt in haar toegankelijke, illusionistische kunstwerken.
Voor Den Haag Sculptuur maakte zij Through To You, een werk waarbij de grenzen tussen sculptuur, installatie en architectuur vervagen om de toeschouwer een uniek moment te bieden. Through To You is subtiel en doeltreffend. Drie panelen van twee meter hoog staan achter elkaar in een rijtje van zes meter. De buitenste twee zijn gemaakt van glas dat net zo mooi groen is als de omringende bomen op het Lange Voorhout. Het middelste schot is een spiegel met een groot rond gat op ooghoogte. Wie voor de spiegel staat ziet het lichaam, de romp, armen en benen, de kleding die je herkent als de jouwe. Maar datgene waar de mens zich het sterkst mee identificeert, het hoofd met die persoonlijke gelaatstrekken, ontbreekt. Het zelfbeeld verdwijnt. Die gewaarwording, die voor een paar seconden de innerlijke dialoog tot zwijgen brengt, is even bevreemdend als wonderbaarlijk.
“Het is een eenvoudige illusie”, zegt Natasha Johns-Messenger bescheiden. “Het is niet zo tricky als de installatie die ik vorig jaar in het museum Escher In Het Paleis maakte.” Voor die installatie, een schijnbaar doolhof waarin door middel van spiegels de realiteit op z’n kop werd gezet, kreeg zij de Den Haag Sculptuur Rabobank Award 2007. De Australische, die sinds drie jaar in Amerika woont en werkt, houdt van illusies. “Als kind deed ik graag goocheltrucs.” Natasha Johns-Messenger (Melbourne, 1970) is een exponent van de conceptuele minimalistische kunst. “Hans Haacke, Donald Judd, Dan Graham en James Turrell waren voor mij invloedrijke kunstenaars toen ik mij ontwikkelde.” Ze studeerde schilderkunst aan de RMIT Universiteit in Melbourne, maar schilderen bleek niet het juiste medium voor haar. “De belangrijkste reden om met schilderen te stoppen was dat ik geïnteresseerd raakte in de relatie tussen het kunstwerk, het lichaam en de ruimte waarin het werk gepresenteerd wordt. Ik hou van driedimensionaal werk dat door een ieder op een andere manier ervaren kan worden. Bij een schilderij aan de muur weet je onmiddelijk wat het is. Om mijn werk te ervaren moet je een ontdekking doen.” Through To You is speciaal ontworpen voor het Lange Voorhout en is een van de weinige installaties die Johns-Messenger maakte voor de openbare ruimte. “Het moet versmelten met de prachtige omgeving. De glasplaten zijn lichtgroen en de sokkels hebben dezelfde kleur als het asfalt.” De nietsvermoedende toeschouwer wacht echter een verrassende ervaring. “Met Through To You wil ik een nu-moment bieden. Wanneer mensen het nu ervaren gebeurt dat meestal als ze bang zijn of juist veel lol hebben. Ik hoop dat de ervaring die deze installatie geeft ergens tussen angst en pret in zit. Het schept een desoriënterend moment dat vreemd genoeg erg aangenaam is omdat je je er heel even meer bewust van bent dat je leeft.”
Algemeen Dagblad
Mei 2008