Julian Cope: showman en sjamaan (2002)

,,Ik zie het als mijn taak om prehistorische monumenten te ‘warholiseren’, om ze tot rock ’n roll te maken”, lacht Julian Cope. De Britse muzikant, die met The Modern Antiquarian een inmiddels tot standaardwerk verheven boek schreef over 6000 jaar oude steencirkels en grafheuvels in zijn land, hanteert de medthode waarmee Andy Warhol ooit de beeldende kunst populariseerde tot massacultuur.

Foto © Michel Linssen

Tijdens het New Forms-festival in Den Haag, zal Cope een akoestisch optreden verzorgen en een lezing geven gebaseerd op zijn boek. Het thema van New Forms, ‘roots en rituelen’, is een kolfje naar zijn hand.
,,Ja, ik leef aan de hand van een aantal vastgestelde rituelen. Je moet weten dat ik met mijn gezin in het neolitische, heilige centrum van Engeland woon. We kijken uit op Salisbury Hill, het middelpunt van het oude Britse landschap. Ons huis ligt oost-west, ik kan altijd de zon zien. De kamer waarin ik werk en slaap, en waar mijn gitaren staan opgesteld als een altaar, ligt op het oosten. De kamer heeft een dakraam waardoor ik precies het sterrenbeeld van de Grote Beer kan zien. Ja, ik ben een mazzelpik”, grinnikt Cope.

Hij is een buitenbeentje in de Britse popmuziek. Begin jaren tachtig maakte de zanger en componist furore met de band The Teardrop Explodes. Hoewel zijn jonge jaren gekenmerkt werden door excessief drugsgebruik en al dan niet gespeelde waanzin, ontpopte hij zich tot een bevlogen artiest met een grote belangstelling voor de natuur en ecologische vraagstukken. Nadat hij boeken had gepubliceerd over de Liverpoolse punkscene (Head-on) en Duitse popmuziek (Krautrocksampler), werkte hij acht jaar aan het in kaart brengen van steencirkels en andere pre-Romeinse monumenten voor zijn boek The Modern Antiquarian.
,,Ik wilde weten wie mijn oudste bloedverwanten waren. Dat waren de eerste mensen die een behoefte kregen aan het oprichten van monumenten, degenen die het nomadische bestaan hadden verruild voor een agrarisch leven. Deze mensen hadden genoeg vrije tijd om na te denken over hun plek in de wereld en vanaf dat moment hielden ze op met het vereren van bomen en grote stenen. Ze richtten hun eigen steencirckels op. In psychologische zin zijn die mensen, die zo’n 6000 jaar geleden leefden, de oudste verwanten van de 21ste-eeuwse mens”, vertelt Cope met zijn karakteristieke enthousiasme.

,,Ik heb acht jaar lang door Groot-Brittanië gereisd om die monumenten in kaart te brengen. Ik deed dat niet alleen voor mezelf, want ik wil graag dat anderen bewust worden van die historische plekken. Momenteel werk ik aan een vervolg op The Modern Antiquarian, het gaat over soortgelijke locaties in Europa en heeft als titel Let Me Talk To The Driver. Na mijn optreden in Den Haag ga ik naar de hunnebedden in Drente. Ik ken er een dozijn, maar ik weet dat er meer te vinden zijn en die wil ik allemaal in mijn nieuwe boek hebben.”
,,Ik ben in eerste instantie een rock ’n roller die onderzoek doet naar zijn wortels. Ik ben een showman én een sjamaan! Het is een en hetzelde voor mij. Nee, ik denk niet dat Jim Morrison een nep-sjamaan was. Ik denk dat Morrsion zelf dacht dat hij nep was, hij had geen zelfvertrouwen.’ Het gesprek komt op John Balance, de sjamanistische voorman van de Britse cult-groep Coil, die tevens tijdens New Forms een optreden zal verzorgen. ,,Balance maakt vreselijke, zelfdestructieve trips door. Ik heb een goede relatie met John, maar we houden elkaar op afstand. Ik denk dat hij een erg duister mens is. Terwijl het volgens mij om helderheid gaat. Als je een echte magiër wilt zijn, dan moet je er naar streven dat andere mensen een helder beeld van je hebben. Dat heb ik niet van hem”.

Steencirkels, grafheuvels, heidense gebruiken. Hoe zijn Julian Copes interesses in de oudheid te rijmen met zijn muziek? Hij maakte onlangs onder de naam Brain Donor een hardrockplaat met de titel Love, Peace & Fuck.
,,Brain Donor gaat over het accepteren van hoerige rock ’n roll-cliché’s. Het lijkt wel of ik voor die cd songs geschreven heb die iedereen al kent. Het zijn extreme uitvergrotingen van het soort muziek dat groepen als The Stooges, Blue Cheer en Deep Purple ooit speelden. Het verschil met Brain Donor is dat ik betekenisvolle teksten aan die stijlvorm wilde toevoegen.”
De wereld van rockmuziek kent een geheel eigen systeem van rituelen, waarvan seks en drugs de meest tot de verbeelding sprekende voorbeelden zijn. ,,Dat zijn vooral de rituelen van mensen rond de twintig. De rituelen die ik hanteer, zijn die van een man die halverwege de veertig is en die met een gevoel van waardigheid artiest kan zijn.”

Haagsche Courant
Mei 2002