Conceptueel kunstenaar Jan Dibbets keert terug naar zijn iconische werk Sectio Aurea en zoekt opnieuw naar de perfecte horizon.
New Horizon / Land + Sea Serie J, 2007, 116 x 104 cm (foto: Gemeentemuseum Den Haag)
Voor Sectio Aurea (1972) maakte Jan Dibbets twee kleurenfoto’s van een horizon. De ene bij zee, de ander bij een weidelandschap. Dibbets plakte de foto’s zo aan elkaar dat de horizon boven zee kaarsrecht doorliep in die van boven land. Het zou zomaar dezelfde horizon kunnen zijn. Dat is hij ook, want een horizon is nu eenmaal een optische illusie. Drie jaar geleden keerde Dibbets terug naar zijn iconische Sectio Aurea (Gulden snede). Hij drukte de oorspronkelijke foto’s opnieuw af en maakte twee series met montages. In Horizons / Land + Sea en nogmaals Sectio Aurea verwart en verwondert Dibbets de toeschouwer met op het eerste gezicht vreemde uitsneden en juxtaposities. De foto’s staan scheef, haaks of als ruiten op en tegen elkaar. Maar welke variatie Dibbets ook kiest, de twee einders blijven altijd een rechte lijn houden.
Jan Dibbets (Weert, 1941) is geen fotograaf en de expositie Horizons, die eerder in Parijs te zien was, is dan ook geen fototentoonstelling. Hij gebruikt fotografie zoals een schilder verf gebruikt, als ruw materiaal om gestalte te kunnen geven aan een idee. Jan Dibbets is een van de peetvaders van de conceptuele kunst, de benaming die Sol LeWitt voor het eerst gebruikte in de jaren zestig van de vorige eeuw. Bij deze stroming staat het idee of concept centraal en is het medium ondergeschikt. In zijn lange, fascinerende carrière werkte Dibbets met verschillende media en stijlen. Hij maakte naam met land art (ingrepen in het landschap) en was de eerste kunstenaar om van de televisie, het medium zowel als het apparaat, een knapperend haardvuur te maken met zijn veel geïmiteerde videotape TV as a fireplace (1969). In zijn recente werk zoekt Dibbets naar de perfecte horizon, die voor hem vele betekenissen heeft. De einder als grens, oriëntatiepunt, optisch bedrog en, uiteraard, als verwijzing naar de klassieke Hollandse landschapschilderkunst.
Jan Dibbets – Horizons t/m 12 september 2010 in het Gemeentemuseum Den Haag.
Deze recensie verscheen in AD Haagsche Courant, juni 2010.